Blog

20.07.06  Chiết Giang Thương Đạo (Dương Hồng Kiến)

LNV: 

1. Đặc biệt cám ơn bạn @Vũ Hà Yên đã cho mượn sách 🙂 – xuất bản hơn chục năm, bản gần nhất ở VN là từ 2008, hiện tại chưa thấy xuất bản lại. Một quyển sách quý, và có rất nhiều điểm tương đồng Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi.
2. Chiết Giang (CG) (Zhejiang), thủ phủ Hàng Châu (Hangzhou), với Tây Hồ & Trà Long Tỉnh nổi tiếng, dân số cỡ một nửa của VN nhưng GDP gấp 3 lần, luôn thường trực trong top 3 GDP của Trung Quốc (TQ), và luôn cạnh tranh vị trí tỉnh giàu nhất nhì TQ. CG là tỉnh có nhiều tỷ phú nhất Trung Quốc, thứ 2 thế giới, chỉ sau California, nếu tách riêng ra là 1 nước độc lập, tổng GDP sẽ đứng hàng thứ 17 trên thế giới, tương đương với Hà Lan. Một vài doanh nhân nổi bật: Jack Ma (Alibaba), Đinh Lỗi (NetEase), Nam Tồn Huy (Tập Đoàn Chính Thái), Lý Thư Phúc (Li Shufu)- sáng lập Geely Auto Group – công ty đã mua lại Volvo – là tập đoàn sản xuất ô tô tư nhân hàng đầu TQ. Neil Shen – nhà sáng lập Sequoia Capital China, Thiệu Dật Phu – nhà sáng lập TVB…
3. CG từng là đất cũ của Việt Vương Câu Tiễn, người từng chịu đủ loại nhục nhã, mười mấy năm nếm mật nằm gai, để rồi đánh bại Ngô Vương Phù Sai, lên hàng Ngũ Bá. Đất cũ của Phạm Lãi – đại tướng quân phò tá Câu Tiễn, và đồng thời sau “nghỉ hưu” là thương nhân giàu có nhất nước thời bấy giờ. CG là nơi của 3 mặt giáp núi, 1 mặt giáp biển, 70% địa hình đồi núi, cực ít đồng bằng có thể canh tác, cơ bản là nghèo sản vật & lương thực. Nhưng chính điều kiện tự nhiên khắc nghiệt của CG đã hun đúc lên những thương nhân kiệt xuất của TQ từ xa xưa cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Ngay từ thủa xa xưa, CG đã hợp thành 1 bộ phận của vùng Giang Nam, túi gạo của cả TQ. CG đã luôn là một trong những khu vực giàu có nhất nhì TQ. Người Chiết Giang được mệnh danh là dân “Do Thái của TQ”, chỗ nào cũng có thương nhân CG, ngửi đâu cũng thấy cơ hội, vơ tay vào không khí cũng có thể kiếm được tiền. 
4. Đặc điểm chính của kinh tế CG là năng lực TỰ DOANH cực mạnh, toàn bộ nền kinh tế CG dựa vào TƯ NHÂN là chủ đạo, và trong suốt thời kỳ đổi mới từ lúc chính sách của Đặng Tiểu Bình có hiệu lực (Mèo đen mèo trắng miễn bắt được chuột) thì CG đã vươn lên nhanh chóng, phát triển thần kỳ vượt bậc, trở thành tỉnh hàng đầu của TQ, liên tục nhiều năm đứng #1 TQ.. Ninh Ba, Ôn Châu, chợ Nghĩa Ô, Hàng Châu đều là những địa điểm nằm lòng của rất nhiều thương nhân TQ trong và ngoài TQ. Tinh thần kinh doanh của CG cũng như phương thức sáng nghiệp CG luôn là tâm điểm để học tập và nghiên cứu của cả TQ. Dương Hồng Kiến đã dùng kiến thức và sự nghiên cứu của mình, và việc bản thân ông cũng là người CG để lý giải sự thần kỳ của CG trong thời đại kinh tế mới này qua sách Chiết Giang Thương Đạo. 
5. Mặc dù sách của Dương Hồng Kiến có đôi chỗ đọc thấy nhuốm màu sắc huyền thoại, có nhiều lúc mô tả những thủ đoạn không chính quy, tiểu xảo, đề cao chủ nghĩa dân tộc (Nhưng liệu có dân tộc nào tự xem thường chính mình?), có ý thiên lệch khi chỉ chắt lọc những điều tốt đẹp mà né tránh những hiện tượng đau đầu không kém của Chiết Giang (như vấn nạn làm hàng giả, vi phạm bản quyền, môi trường…), và nhiều lúc đi lướt qua sự quan trọng & vi diệu của việc liên đới giữa tầng lớp doanh nhân & chính trị gia (ví dụ: Lý Thư Phúc, chủ tích tập đoàn Geely đồng thời cũng là cố vấn kinh tế cao cấp của CP TQ) – tuy nhiên, bỏ qua những tiểu tiết, nắm được đại ý & tiết tấu thì quả thực có những đặc tính của Thương Nhân Chiết Giang rất đáng để ngưỡng mộ và học tập
6. Sự chuyên cần, chăm chỉ, biết chớp thời cơ, kiên nhẫn, tiết kiệm, thành tín, liên hợp…luôn luôn là những phẩm chất cố hữu của 1 doanh nhân thành công. Và những phẩm chất đó đã được tầng lớp doanh nhân Chiết Giang phát huy đến tận cùng. Tuy mỗi người 1 cách và 1 con đường hay 1 lĩnh vực khác nhau, phần lớn xuất thân bần hàn (nông dân, thảo dân, không được học hành tử tế, hay sinh ra ở vạch đích, trong hào môn thế gia) nhưng tựu chung lại luôn luôn là những người dám đi đầu, dám chịu thất bại, dám chịu khổ, dám nhặt nhạnh, và dám tranh đấu…ngày làm ông chủ, đêm ngủ sàn nhà, đứng đầu thiên hạ.
7. Thương nhân CG thuộc nằm lòng tinh thần “4 vạn 2 bản” : đi hết ngàn sơn vạn thuỷ, bày tỏ ngàn lời vạn ngữ, nghĩ tận ngàn phương vạn kế, nếm đủ ngàn vạn đắng cay” – ngày làm lão bản, tối ngủ địa bản (ngày làm ông chủ, tối ngủ nền đất) để vươn lên xây dựng sự nghiệp. Thà làm ông chủ sạp bán rau còn hơn làm thuê ở CBD. Với tinh thần bền bỉ và sức chịu đựng kiên cường như thế, không thể không thành công.
8. Điều đầu tiên trong mọi bài học kinh doanh của thương nhân CG chính là: Làm kinh doanh là làm người. Đạo lý kinh doanh là đạo lý làm người. 
9. Thương nhân CG cũng là những người rất nhanh nhạy với thời cuộc, hiểu rất rõ: cùng tắc biến, biến tắc thông, thông mới trường (cửu, dài lâu). Bắt đầu từ những năm 2000s, thương nhân CG đã chuyển mình nhận thức nhanh chóng từ xây dựng kinh tế tập đoàn sang xây dựng văn hóa tập đoàn: từ tận dụng thị trường sơ khai với sức lao động giá rẻ, copy mô phỏng – nền doanh nghiệp dựa trên nhân công giá rẻ (cheap labour) & tích lũy tư bản (kiếm tiền bất chấp) – đến chuyển qua nền doanh nghiệp dựa trên tri thức, hợp tác, liên doanh, sáng tạo ra sản phẩm & dịch vụ mới, xây dựng văn hóa thương hiệu (branding) bền vững, và có trách nhiệm với xã hội, góp phần xây dựng 1 xã hội phú cường. (khi công ty của anh càng lớn thì nó càng không phải là của anh nữa, kiếm tiền là tiểu đạo, cống hiến cho sự phát triển của xã hội mới là đại đạo)

“Con đường mình đi, người nói thay!

Hỏi lòng không thẹn, nào ai hay!”

— một vài trích dẫn— 

Bốn câu khái quát tâm đắc:

1- Kinh doanh thành thật, không đầu cơ trục lợi

2- Lấy việc quan hệ giữa con người làm nền tảng cơ bản, đối nội đối ngoại đều tỏ ra thân thiện tốt đẹp

3- Không viển vông, phải đứng trên thực tế

4- Không ngừng sáng tạo

Làm người trước, làm việc sau. Làm doanh nghiệp thực ra là làm người.

Một cá nhân khi làm người như thế nào, thì làm doanh nghiệp cũng như thế đó.

Làm người tốt tự nhiên có thể làm tốt công việc.

Làm người cần phải lấy tâm thành thật đối đãi với người, không được dối trá, không làm điều gì trái với lương tâm.

Lương thiện là một ngôn ngữ thông dụng trên thế giới, nó có thể làm cho người mù cảm thấy, người điếc nghe thấy.

 

Trời mạnh mẽ, quân tử phải lấy tự cường làm chỗ dựa.

Bất kể làm việc gì, chuyên cần thường là phẩm chất tất yếu, sẽ không có bánh từ trên trời rơi xuống…mọi thành công đều phải chuyên cần lao động mới có được.

Trong thiên hạ không ai cho không ai cái gì. (There is no free lunch)

Trừ phi bạn không muốn tiếp tục phát triển, nếu không trong cuộc sống khó khăn bạn phải rèn luyện bản thân, trong nghịch cảnh vẫn giành được thành công mới.

Cho dù làm bất cứ việc gì, chỉ cần bạn yêu mến công việc, tôn trọng nó thì nhất định sẽ làm tốt.

Một người không biết yêu nghề, thường không phải là một người tự tin, vì anh ta không thể toàn tâm cho công việc và không thể có được cảm giác thành công trong công việc.

Cho dù bất cứ công việc gì, bất cứ tuổi tác ra sao thì thành tín phải là phẩm chất trọng yếu nhất.

(Lý Gia Thành) “Sự khởi đầu của một doanh nghiệp cũng đồng nghĩa với sự khởi đầu một uy tín danh dự. Khi đã có uy tín có danh thì tự nhiên sẽ có con đường tiền tài, cái chính là phải có đầy đủ đạo đức thương nghiệp. Cũng giống như làm người cần phải trung thành, có nghĩa khí, đối với mỗi câu nói của mình nói ra đều phải có trách nhiệm, phải khắc sâu trong lòng và nhất định thực hiện bằng được. Khi bạn đã xây dựng uy tín danh dự thật tốt, thì thành công, lợi nhuận sẽ đến”

Hư giả vô nhân hiểu, thành tín hữu thiên tri. (Dối trà không người hay, thành tín có trời biết)

Yếu tố đầu tiên của đầu tư mạo hiểm là con người, yếu tốt thứ hai cũng là con người, yếu tố thứ ba lại là con người.

Không chạy theo mốt, không làm hình thức, không nói dối, khi gặp khó khăn không oán trời đất, tuyệt đối không tiêu cực bi quan, tự đi với con đường mình vạch ra, tự làm tròn với giấc mơ của mình.

Chỉ làm không nói, hoặc làm nhiều ít nói.

Vận mệnh cuối cùng sẽ nằm trong tay chính chúng ta, bạn có trạng thái tâm lý ntn sẽ có hành vi như vậy, bạn có hành vi ntn thì kết quả tất nhiên sẽ như thế đó. Bất cứ người nào cũng cần phải làm chủ vận mệnh của mình. Muốn thay đổi vận mệnh của bản thân thì trước tiên phải thay đổi thái độ của chính mình.

Tâm lớn bao nhiêu, thì thế giới rộng bấy nhiêu.

Thà làm đầu gà chứ không làm đuôi phượng.

Năng lực bản thân mà không làm được thì tôi sẽ không làm

Thành công của một doanh nghiệp rất khó tìm ra quy luật, nhiều khi nó liên quan đến thời vận. Nhưng thất bại luôn có quy luật chung, đó là vượt quá năng lực bản thân.

Kiên trì là một loại năng lực, càng là một nhãn quan.

Tôi chẳng có bí mật nào hết, tôi chỉ luôn luôn kiên trì làm một việc.

Làm chuyên rồi mới làm được tinh, làm tinh rồi mới làm được giỏi, làm giỏi rồi mới làm được mạnh, làm mạnh rồi mới làm được lớn, làm lớn rồi mới làm được lâu. (Nam Tồn Huy, Chính Thái)

Làm ăn, không nên có tâm địa đen tối, có thể kiếm 10 đồng chỉ nên kiếm đủ 7 đồng. Kiếm được 7 đồng cũng không nên bỏ hết vào túi mình mà cũng nên rơi vãi một chút thì mới càng kiếm được nhiều tiền hơn.

Phương pháp (dùng người) khôn ngoan nhất, an toàn nhất chính là trọng thị mỗi cá nhân.

Thêm một người bạn là thêm một con đường.

Chính trị & kinh tế vĩnh viễn tồn tại cùng nhau. Nền tảng kinh tế quyết định thượng tầng kiến trúc, chính trị là phương hướng chỉ đạo kinh tế.

Nhất định phải để lại một khoảng không gian cho người khác sinh tồn, mình kiếm được tiền, người khác cũng kiếm được tiền, có tiền mọi người cùng nhau kiếm. Chỉ có mọi người cùng nhau kiếm tiền, bạn mới có thể kiếm được tiền. (Kim Vị Hải)

Buôn bán không thành thì còn lại tình người.

Làm thế nào để kết giao bạn bè? Đó là khéo léo đối đãi người, luôn nghĩ đến lợi ích của họ.

Có tiền mọi người cùng kiếm, lợi nhuận mọi người cùng hưởng, như vậy mới có người sẵn sàng hợp tác với bạn. Ví dụ: lấy 10% lợi nhuận là công bằng, vậy lấy 11% cũng có thể được, nhưng nếu chỉ lấy 9% thì tiền tài sẽ còn đến mãi.

Ở đâu có ca thán, ở đó có thị trường. Ở đâu có bất mãn, ở đó có thị trường.

Giữa thành công & thất bại có vẻ đẹp vô hạn. Khi bạn biết thất bại chẳng có ý nghĩa gì, khi bạn biết thành công cũng chẳng có ý nghĩa gì thì giữa thành công và thất bại mới có ý nghĩa.

Kinh doanh cần phải đi con đường chính đạo, con người cần nói lời chính khí, sản phẩm cần chính tông, biết giữ thành tín.

Một doanh nghiệp muốn phát triển, điều quan trọng là nằm ở con người, không có con người hoặc lòng người tan tác thì doanh nghiệp đình trệ không tiến lên được. Bởi vậy chúng ta tất phải coi trọng công việc của con người, coi trọng việc dẫn dắt, bồi dưỡng những nhân tài ưu tú, tôn trọng họ, chân thành đối đãi họ, mang đến cho họ cơ hội và môi trường để thể hiện khả năng và coi họ như những tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp.

Nhân mạch chính là tài mạch. Nhân tài là tiền tài của DN, điều này ông chủ nào cũng biết, quan trọng ở chỗ anh có dám dùng người hay không, có tiếc hay không khi chuyển lợi nhuận cho người khác.

Không quan trọng họ có bao nhiêu văn bằng, bao nhiêu chức danh, chỉ cần họ sáng tạo giá trị cho doanh nghiệp, những người như vậy chính là nhân tài.

“Có tài có đức là chính phẩm, có đức vô tài là thứ phẩm, vô đức vô tài là phế phẩm, có tài vô đức là độc phẩm.

Có đức có tài, thì mạnh dạn thuê sử dụng, có thể phải dùng đến ‘tam cố thảo lư’ mời

Người có đức vô tài, dùng vào mục đích nhỏ, bồi dưỡng giáo dục, thúc đẩy phát triển

Người vô đức vô tài có thể tự nuôi mình bằng sức lực

Người có tài vô đức kiên quyết không dùng, giống như côn đồ giả trang gây nhiều hậu hoạ về sau”

Tôi đối với nhân tài, áp dụng 8 chữ: Tôn trọng tín nhiệm, khoan dung độ lượng.

Đãi ngộ giữ người, sự nghiệp giữ người, cảm tình giữ người.

Chất lượng là cơ sở, thương hiệu là tính mạng, nhân tài là gốc rễ.

Một người mà bất luận việc lớn nhỏ đều tự làm lấy mà không trao quyền cho người khác thì vĩnh viễn không làm nên đại sự.

Trong cuộc đời mỗi người, đối thủ cạnh tranh lớn nhất là chính mình. Cho dù làm người hay làm doanh nghiệp, việc khó khăn nhất là tự phủ định mình và vượt qua chính mình.

Con người thực ra giống như con khỉ, càng trèo lên cao càng lộ cái đuôi của mình ra. Bởi vậy lúc nào cũng nên cảnh giác, không ngừng vượt qua chính mình, thành thật làm người, làm thật tốt chữ “Người” thì mới có thể làm phát triển tốt doanh nghiệp.

Có thể thấy khi thi hành chiến lược đa nguyên hóa, nhất định phải kiên trì với một phương hướng chủ đạo, không thể mù quáng đa nguyên hóa, mà là ổn định đa nguyên hóa.

(LGT) Tôi nói thực một câu, người thân không phải nhất định là người thân tín. Có một người mà anh muốn làm việc dài lâu với anh ta, anh cảm thấy cách suy nghĩ của anh ta và anh có cùng điểm chung thì nên tín nhiệm anh ta, giao cho anh ta một công việc trọng yếu, anh ta sẽ làm. Con người này có thể làm người thân tín của anh.

Có khi, từ nhân phẩm con người có thể nhìn ra anh sản xuất loại sản phẩm như thế nào!

Bất luận thế nào, biến vẫn là cơ bản của phát triển, biến có tính khả thi, hoặc sinh ra không ngừng, hoặc là chết, nhưng bất biến khẳng định là chết.

Tôn Trọng – Học Tập – Ôn Hòa – Sáng Tạo

Một doanh nghiệp tốt cần có quan niệm lý luận then chốt ổn định, nó tồn tại trong tầm mắt nhân viên có vị trí giống như giáo lý trong lòng giáo đồ. Bất cứ doanh nghiệp nào cũng đều cần như vậy.

Một doanh nghiệp tại sao lại không bằng người khác? Nói cho cùng là văn hóa không bằng người khác.

Cho đến bây giờ [trước 2008], Thiệu Dật Phu (邵逸夫) (mất 2014, thọ 106 tuổi), vẫn luôn tươi cười. Ông nói; cười là khoan dung, khoan dung là chìa khóa của sức khỏe, là sự kết tinh tấm lòng lương thiện vì con người và sự tu dưỡng của cá nhân, là liều thuốc bổ cho cuộc sống hạnh phúc.

Tính mạng con người chỉ có một, cần phải đối đãi thật tốt với mình, với mọi người, cần phải quý trọng tính mạng của mình, vì người thân, bạn bè, vì quê hương, tổ quốc làm một số việc có ích, thì tính mạng của anh đã có giá trị.

Tiền là vật ngoài thân, thêm một chút, bớt một chút đâu cần cấp bách, cái cấp bách nhất đó là làm người. Chất lượng cuộc sống không tùy thuộc trọng lượng đồng tiền, bởi vì còn nhiều việc quan trọng hơn phải làm.

Trách nhiệm có rất nhiều dạng, người có thể tận hết trách nhiệm với xã hội mới là con người cao thượng.

Tôi cho rằng tiền tài là trách nhiệm, chúng tôi là những người bảo vệ tiền tài. Giai đoạn hiện nay, tiền tài có thể tập trung chỗ chúng tôi, là bởi vì hiện tại chúng tôi còn có năng lực & tư cách giữ gìn tiền tài. Nhưng tiền tài sẽ luôn khảo nghiệm anh. Có một ngày, nếu như tiền tài nhận thấy chúng tôi không đủ tư cách là người bảo vệ nó, nó sẽ chuyển đi, chuyển đến những người đáng tin cậy hơn để trú chân, có tinh thần trách nhiệm hơn, đến những nơi có thể làm cho tiền tài thể hiện được giá trị chân chính hơn. Bởi vậy, chúng tôi còn muốn có được tiền tài thì chúng tôi không được lười biếng và cũng không dám lười biếng.

(LGT) Hai chữ “phú quý” không phải đi cùng với nhau. Thực tế có rất nhiều người “phú” mà không hề “quý”. Thật sự phú quý phải là một phần tử của xã hội, có thể dùng đồng tiền của anh làm cho xã hội này tốt đẹp hơn, tiến bộ hơn, có nhiều người hơn nhận được sự quan tâm chăm sóc. Phú quý về nội tâm mới là giàu có.

Tương lai có trở thành doanh nghiệp lớn hay không không quan trọng, điều chủ yếu là làm thật tốt những việc hiện tại.

Muốn làm được việc lớn, trước tiên phải làm người.

Nên mưu cầu cho việc công, không nên mưu cầu việc riêng. Khi mưu cầu việc công to gan lớn mật cũng không sao, khi mưu cầu việc riêng, gan càng nhỏ càng tốt.

“Con đường mình đi, người nói thay!

Hỏi lòng không thẹn, nào ai hay!”

Saigon (C) 06.Jul.2020